Η εμβληματική καταδίκη της TotalEnergies για “πράσινο ξέπλυμα”: Ένα ορόσημο στη μάχη κατά της κλιματικής παραπληροφόρησης

Writer: Chara Mikropoulou2 min read

Στις 23 Οκτωβρίου 2025, το 34 Τμήμα του Δικαστηρίου του Παρισιού (Tribunal judiciaire de Paris) εξέδωσε μια ιστορική απόφαση, καταδικάζοντας την TotalEnergies SE για παραπλανητικές εμπορικές πρακτικές (greenwashing) σχετικά με τις δηλώσεις της για την «ουδετερότητα άνθρακα» και τη «δέσμευσή της στην ενεργειακή μετάβαση».Πρόκειται για την πρώτη καταδίκη μεγάλης πετρελαϊκής εταιρείας στην Ευρώπη για περιβαλλοντική παραπληροφόρηση, γεγονός που δημιουργεί νομικό προηγούμενο διεθνούς σημασίας.

Ιστορικό της υπόθεσης

Η υπόθεση ξεκίνησε τον Μάρτιο 2022, όταν οι οργανώσεις Greenpeace France, Les Amis de la Terre France και Notre Affaire à Tous, με τη στήριξη της ClientEarth, προσέφυγαν κατά της TotalEnergies.Η προσφυγή στόχευε τη διαφημιστική καμπάνια του 2021, με την οποία η εταιρεία επαναλανσαρίστηκε ως “TotalEnergies”, προβάλλοντας φιλοπεριβαλλοντικό προφίλ και δέσμευση για ουδετερότητα άνθρακα έως το 2050 — ενώ, την ίδια στιγμή, το 97 % της παραγωγής και το 70 % των επενδύσεών της παρέμεναν προσανατολισμένα στα ορυκτά καύσιμα.

Ο συλλογισμός του Δικαστηρίου

Η απόφαση της 23ης Οκτωβρίου 2025 επιβεβαιώνει τα βασικά σημεία του σκεπτικού που είχαν παρουσιαστεί το 2024, αλλά τα εμβαθύνει σημαντικά:

1.    Οι δηλώσεις περί «ουδετερότητας άνθρακα» και «ενεργειακής μετάβασης» κρίθηκαν εμπορικής φύσης και παραπλανητικές, διότι παρουσιάζουν την εταιρεία ως πράκτορα της μετάβασης ενώ διατηρεί κυρίαρχη δραστηριότητα στα ορυκτά καύσιμα.

2.    Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι ισχυρισμοί αυτοί ήταν ικανοί να επηρεάσουν ουσιωδώς τη συμπεριφορά του μέσου καταναλωτή, άρα συνιστούν παραπλανητική εμπορική πρακτική κατά το άρθρο L121-2 του Code de la consommation.

3.    Επεσήμανε ότι η εταιρεία συνέχισε να διαδίδει αυτούς τους ισχυρισμούς ακόμα και μετά την κατάθεση της αγωγής, γεγονός που ενίσχυσε τη βαρύτητα της παραβίασης.

Το Δικαστήριο απέρριψε ωστόσο τις αιτιάσεις που αφορούσαν τη διαφήμιση φυσικού αερίου και αγροκαυσίμων, θεωρώντας ότι δεν συνδέονταν άμεσα με την προώθηση προϊόντων προς καταναλωτές.

Το αποτέλεσμα

Η TotalEnergies υποχρεώθηκε:

• να παύσει τη χρήση των συγκεκριμένων ισχυρισμών στις διαφημιστικές της καμπάνιες,

• να δημοσιεύσει αποσπάσματα της απόφασης στα μέσα ενημέρωσης και την ιστοσελίδα της,

• και να καταβάλει αποζημιώσεις στις προσφεύγουσες οργανώσεις.

Η απόφαση χαρακτηρίστηκε από τα μέσα ως «πρωτοποριακή για το ευρωπαϊκό δίκαιο», καθώς αναγνωρίζει ρητά την κλιματική παραπληροφόρηση ως παραβίαση της νομοθεσίας προστασίας καταναλωτών.

Η καινοτομία και η συνεισφορά της απόφασης

Η απόφαση αυτή είναι καινοτόμος σε τρία επίπεδα:

1.    Διασταυρώνει το περιβαλλοντικό και το καταναλωτικό δίκαιο, αναγνωρίζοντας ότι οι ψευδείς «πράσινες» δηλώσεις επηρεάζουν την οικονομική συμπεριφορά των πολιτών.

2.    Δημιουργεί ευρωπαϊκό προηγούμενο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά άλλων εταιρειών για greenwashing.

3.    Ενισχύει τη λογοδοσία των επιχειρήσεων απέναντι στους πολίτες και προωθεί τη διαφάνεια στην κλιματική επικοινωνία.

Πηγές

1.    Tribunal judiciaire de Paris – Jugement du 23 octobre 2025, Affaire TotalEnergies SE (RG 22/02955)Πλήρες κείμενο PDF – Notre Affaire à Tous

2.    Le Monde (24 octobre 2025) – «TotalEnergies condamnée à Paris pour écoblanchiment»https://www.lemonde.fr/planete/article/2025/10/24/totalenergies-condamnation-greenwashing

3.    Libération (24 octobre 2025) – «Victoire historique contre le greenwashing de TotalEnergies»https://www.liberation.fr/environnement/totalenergies-greenwashing-jugement-2025

4.    Notre Affaire à Tous – Communiqué de presse (23 octobre 2025)https://notreaffaireatous.org/totalenergies-greenwashing-condamnation-tribunal-paris-2025

5.    Greenpeace France – Déclaration officielle (23 octobre 2025)https://www.greenpeace.fr/affaire-totalenergies-greenwashing-2025

6.    Le Club des Juristes (23 octobre 2025) – «Le tribunal de Paris sanctionne partiellement TotalEnergies pour écoblanchiment»https://www.leclubdesjuristes.com/en-bref/le-tribunal-de-paris-sanctionne-partiellement-totalenergies-pour-ecoblanchiment-12612